Büyük Hun Devleti adıyla da bilinen Orta Asya'da Türkler tarafından kurulan ilk teşkilatlı devlettir. Türklerin Orta Asya'daki önemli bir merkezi olan Ötüken bölgesinde kurulmuştur. MÖ 220 - MS 216 yılları arasında batıda Ural dağlarından Mançurya'ya kadar geniş bir coğrafyada hüküm sürmüştür.
Teoman, Asya Hun Devletinin bilinen ilk hükümdarıdır. Tunguzlar, Yüe-çiler ve Çinlilerle savaşlar yaparak devletin sınırları genişletmiştir. Asya Hun Devletine en parlak dönemini ise Teoman'ın oğlu Mete Han yaşatmıştır.
Mete Han rivayete göre babasına karşı mücadeleye girerek devlet yönetimini ele geçirmiş cesur ve zeki bir liderdir. Hükümdar olduğu MÖ 209 yılı Türk Kara Kuvvetlerinin kuruluş tarihi kabul edilmektedir. Türk tarihinde ilk kez onun döneminde Kurultay ve düzenli ordu kurulmuştur. Mete Han'ın kurduğu teşkilatlı yapı Asya Hun Devletinden sonra kurulan Türk devletlerine örnek olmuştur. Çin'e çok sayıda sefer düzenleyerek onları baskı altında tutmuş ve vergiye bağlamıştır. İpek Yolu denetimini ele geçirmiş, ülke sınırlarının genişlemesi ile Türk devletlerinde ilk kez ikili teşkilatı uygulayan hükümdar olmuştur. Günümüz ordularında kullanılan onluk sistem ilk kez Mete Han başlatmıştır.
Mete Han'dan sonra devletin başına Kiok geçti. Kiok, Çin ile olan ticari ve siyasi ilişkileri güçlendirmeye çalıştı. Hatta Çin'li bir prensesle evlenerek akrabalık bağı kurdu. Kiok'tan sonra gelen hükümdarlar oldukça Çin etkisinde kalmış ve ülkenin bütünlüğünü koruyamamışlardır. Asya Hun Devleti önce ikiye ayrıldı, sonra bir bölümü Çin idaresine girerken diğer bir bölümü ise batıya göç ederek Kavimler Göçü adını verdiğimiz göç olayını başlatmışlardır.
Teoman, Asya Hun Devletinin bilinen ilk hükümdarıdır. Tunguzlar, Yüe-çiler ve Çinlilerle savaşlar yaparak devletin sınırları genişletmiştir. Asya Hun Devletine en parlak dönemini ise Teoman'ın oğlu Mete Han yaşatmıştır.
Mete Han rivayete göre babasına karşı mücadeleye girerek devlet yönetimini ele geçirmiş cesur ve zeki bir liderdir. Hükümdar olduğu MÖ 209 yılı Türk Kara Kuvvetlerinin kuruluş tarihi kabul edilmektedir. Türk tarihinde ilk kez onun döneminde Kurultay ve düzenli ordu kurulmuştur. Mete Han'ın kurduğu teşkilatlı yapı Asya Hun Devletinden sonra kurulan Türk devletlerine örnek olmuştur. Çin'e çok sayıda sefer düzenleyerek onları baskı altında tutmuş ve vergiye bağlamıştır. İpek Yolu denetimini ele geçirmiş, ülke sınırlarının genişlemesi ile Türk devletlerinde ilk kez ikili teşkilatı uygulayan hükümdar olmuştur. Günümüz ordularında kullanılan onluk sistem ilk kez Mete Han başlatmıştır.
Mete Han'dan sonra devletin başına Kiok geçti. Kiok, Çin ile olan ticari ve siyasi ilişkileri güçlendirmeye çalıştı. Hatta Çin'li bir prensesle evlenerek akrabalık bağı kurdu. Kiok'tan sonra gelen hükümdarlar oldukça Çin etkisinde kalmış ve ülkenin bütünlüğünü koruyamamışlardır. Asya Hun Devleti önce ikiye ayrıldı, sonra bir bölümü Çin idaresine girerken diğer bir bölümü ise batıya göç ederek Kavimler Göçü adını verdiğimiz göç olayını başlatmışlardır.
08.01.2018 huso