Amerikan yerlileri arasında en çok tanınan ve bilineni Geronimo'dur (ingilizce Ceronimo şeklinde okunur.) Asıl adı Goyahkla, ( "Esneyen adam") anlamına gelmektedir. Bugün New Mexico olarak bilinen bölgede Apaçilerin Bidanku kabilesinde 1820'lerde dünyaya gelmiştir. Beyazlara karşı savaşan bir kahraman olmasının yanı sıra, hem kabile büyücüsü, hem de soydaşları ve hatta düşmanları tarafından saygı duyulan bir liderdir. Tabi düşmanları onunla karşılaştıklarında esas duyguları saygıdan çok korkuydu. Zira ailesini ve kabilesini korumak için imkansız gibi görünen durumlarda çok etkili ve güçlü biçimde saldırılar düzenlemiş, bunu yaparken yaşadığı bölge her iki beyaz grubu tarafından dönüşümlü olarak işgal edildiği halde savaştığı düşmanın Meksikalı veya Amerikalı olmasına bakmamıştır. Agresif bir karaktere sahip olması da muhtemelen 1858 yılında bir gün eve dönüp, eşi, annesi ve 3 çocuğunun İspanyollar tarafından öldürülmüş olarak bulmasından sonradır. Bu olaydan sonra o kadar acımasız biçimde düşmanlarına saldırmıştır ki bir teoriye göre lakabı Geronimo'nun kökeni, Meksikalıların onu gördüklerinde Aziz. Jerome'a dua etmeleridir, yani öleceklerini anlayan Meksikalıların, "Aziz Jerome bize yardım et" şeklinde yardım istemeleri söz konusudur. Tabi savaş meydanında onu görüp te hayatta kalan ve onun yaptıklarını diğerlerine anlatabildikleri için şanslı olanlar kısa sürede Geronimo'yu bir efsane haline getirmişlerdir.
1870 yılında Amerikalıların yerlileri zorunlu yerleşime tabi tuttukları, bir tür açık hava hapishanesi olan rezervasyon bölgesine gönderilen özgür ruhlu bu lider buradan defalarca kaçmış hepsinde yakalanarak geri gönderilmiştir. Hatta dördüncü kaçışında kolayca bulunamadığında 500 izci ve 3000 Meksikalı askerin takibine uğramıştır. Sonunda izcilerin bulup tekrar rezervasyona gönderdiği lider bir yıl sonra bu kez 35 savaşçı, 109 kadın, çocuk ve gençle birlikte bir kez daha kaçmayı başardı. 1885'deki bu son kaçıştan sonra iki yıla yakın bir süre yanındakilerle birlikte yakalanmamayı başaran Geronimo bir keresinde 24 savaşçısı ile birlikte peşindeki 5000 süvariyi Dumanlı Dağlar (Dragoon Mountains) diye adlandırılan ABD'nin Meksika sınırına yakın bölgede atlatmayı başarmıştır. Ancak onun peşindeki Amerikalı ve Meksikalı askerlerin yerli köylerini basıp zarar vermeye başladığını haber alınca kendi rızasıyla silahlarıyla birlikte Amerikalılara teslim olmuştur. Hayatının son 23 yılını savaş esiri olarak Fort Hills bölgesinde geçiren bu asil savaşçı, burada otobiyografisini bir subaya yazdırmış, bunun yanı sıra yerlilerin hakları için mücadele etmiştir. Ancak soydaşlarının özgürlüğü için defalarca mektup yazmasına, ve başkanlık seremonisine 5 yerli kabile şefi ile birlikte katıldığı Theodore Roosevelt ile görüşmesine rağmen kendisi ve diğer Apaçiler için yaptığı özgürlük talepleri, tekrar savaşa başlayacakları korkusuyla geri çevrilmiştir. Hatta 1909 yılında zatürreden öldüğünde cenazesinin kabilesine teslim edilmesi vasiyeti bile yerine getirilmemiş (en azından resmi olarak.) Ancak ölümünün ertesi günü Geronimo'nun gömüldüğü yerde olmadığı görüldüğünden dolayı şu anda Fort hills'de bulunan mezarı sembolik bir mezardır. Apaçilere göre Geronimo'nun ruhu hala kutsal kabul ettikleri Dumanlı Dağlarda dolaşmaktadır.
1870 yılında Amerikalıların yerlileri zorunlu yerleşime tabi tuttukları, bir tür açık hava hapishanesi olan rezervasyon bölgesine gönderilen özgür ruhlu bu lider buradan defalarca kaçmış hepsinde yakalanarak geri gönderilmiştir. Hatta dördüncü kaçışında kolayca bulunamadığında 500 izci ve 3000 Meksikalı askerin takibine uğramıştır. Sonunda izcilerin bulup tekrar rezervasyona gönderdiği lider bir yıl sonra bu kez 35 savaşçı, 109 kadın, çocuk ve gençle birlikte bir kez daha kaçmayı başardı. 1885'deki bu son kaçıştan sonra iki yıla yakın bir süre yanındakilerle birlikte yakalanmamayı başaran Geronimo bir keresinde 24 savaşçısı ile birlikte peşindeki 5000 süvariyi Dumanlı Dağlar (Dragoon Mountains) diye adlandırılan ABD'nin Meksika sınırına yakın bölgede atlatmayı başarmıştır. Ancak onun peşindeki Amerikalı ve Meksikalı askerlerin yerli köylerini basıp zarar vermeye başladığını haber alınca kendi rızasıyla silahlarıyla birlikte Amerikalılara teslim olmuştur. Hayatının son 23 yılını savaş esiri olarak Fort Hills bölgesinde geçiren bu asil savaşçı, burada otobiyografisini bir subaya yazdırmış, bunun yanı sıra yerlilerin hakları için mücadele etmiştir. Ancak soydaşlarının özgürlüğü için defalarca mektup yazmasına, ve başkanlık seremonisine 5 yerli kabile şefi ile birlikte katıldığı Theodore Roosevelt ile görüşmesine rağmen kendisi ve diğer Apaçiler için yaptığı özgürlük talepleri, tekrar savaşa başlayacakları korkusuyla geri çevrilmiştir. Hatta 1909 yılında zatürreden öldüğünde cenazesinin kabilesine teslim edilmesi vasiyeti bile yerine getirilmemiş (en azından resmi olarak.) Ancak ölümünün ertesi günü Geronimo'nun gömüldüğü yerde olmadığı görüldüğünden dolayı şu anda Fort hills'de bulunan mezarı sembolik bir mezardır. Apaçilere göre Geronimo'nun ruhu hala kutsal kabul ettikleri Dumanlı Dağlarda dolaşmaktadır.
03.09.2018 geronimo