İskambil kağıtları

İskambil kağıtları günlük hayatımızın çok ilginç öğelerinden birisidir. Hemen herkes kullanır, oynar. Bazısı kumar amaçlı da kullanır, hayatını karartır ama çoğunlukla küçük insan gruplarının eğlenmek ve sosyalleşmek için kullandığı bir çeşit oyuncaktır. İskambil kağıtlarıyla fal bakmak da çok karşılaşılan bir durumdur.

52 parçadan oluşan bu iskambil kağıtlarının hikayesi nedir?

İlk olaral nerede ortaya çıktıkları falan bilinmiyor. En yaygın kabul gören tahmin 7. yüzyıl civarında Çin'de ortaya çıktıkları yönünde. Bu tür eski kökleri olan toplumsal öğelerin hemen hepsinde olduğu gibi o dönemin Hindistan'ı ya da Arap toplumunda ortaya çıkmış olabileceği de ihtimaller dahilinde görülüyor. Bu kağıtların Avrupa'ya ulaşmasının sorumlusu ise Marco Polo. Marco Polo'nun bu kağıtları 13. yüzyılda Çin'den Avrupa'ya getirdiği düşünülüyor. Diğer bir hipoteze göreyse iskambil kağıtları Avrupa'ya Memlükler üzerinde ulaşıyor. Bugün tüm dünyada kullanıldığı şeklini ise Avrupa'ya ulaştıktan sonra Fransa'da aldığı görülüyor.

İskambil kartları Fransa'da bugünkü şeklini alırken anlamlar da yükleniyor.

Örneğin kupa, asil sınıfı, aristokrasiyi, kiliseyi yani kısaca üretmeden tüketenleri temsil ediyor. Tarihin her döneminde olduğu gibi yattığı yerden tüketenlerin korunmaya ve zırha ihtiyacı var. Bu yüzden kupa için kalkan şeklinde bir sembol kullanılıyor. Görünüşü zamanla kalp görüntüsü alsa da, sembolün çıkış noktası kalkan.

Karolar ise çoğunluğu ticaretle uğraşan orta sınıfı temsil eder. Eşkenar dörtgen şeklindeki sembolü ise orta sınıfın ticarethanelerinin çatılarında bulunan kiremitlerden almaktadır.

Maça sembolü ise mızrak şeklinden gelip, askerleri ve/veya orduyu temsil etmektedir.

Son olarak sinek sembolü ise köylü ve çiftçi sınıfını temsil ediyor. O dönemin en yaygın ekinlerinden yonca yaprağı sinek kartlarının sembolüne şeklini veriyor.

Böylece kupa kızı, sinek valesi sözünün kökenini de öğrenmiş olduk :)

İskambil kağıtlarıyla oynanabilen pek çok oyun ortaya çıkmış. Bazıları karmaşık kurallar çerçevesinde oynanıp, derin strateji geliştirme ve olasılık hesabı gerektirirken bazıları da çok basit ve dinlendirici olabiliyor. Yaygın bilinen iskambil oyunları arasında briç, poker, pişti, pişpirik, pis yedili, batak, rıfkı, üç beş sekiz sayılabilir.

Kartlar değişik oyunlarda değişik adlarla da anılıyorlar. Örneğin hemen hemen tüm oyunlarda kız olarak adlandırılan kart, Briç oynarken dam olabiliyor. Piştide bildiğin birli, Poker oynarken as oluyor. Ya da kart grupları değişik isimler alabiliyorlar. Kupanın Briç'te köf olması gibi.

İskambil kağıtları fala inanma falsız kalma diyenler için de devredeler. Pek çok basit fal yöntemi ile, dileğin tutup tutmayacağını iskambil kağıtları ile test etmek ve eğlenmek mümkün.