Kumarbaz Aldanması

Matematikteki olasılık teorisini yarım yamalak bilenlerin karşı karşıya kaldığı bir problemdir. Çok büyük adetlerde ortaya çıkması beklenen istatistik dağılımının, çok da büyük olmayan adetlerde ortaya çıkacağını zannetmeye dayalı bir yanılgıdır.

Örneğin en basit olasılık uygulamalarından yazı ve tura gelme olasılığının %50 olması üzerine bu yanılgı şöyle gözlenebilir. 29 lez arka arkaya tura geldiği bir durumda, kumarbaz, bir sonraki atışta yazı gelme olasılığını çok yüksek görebilir. Halbuki bir sonraki atışta yazı gelme olasılığı yine %50'dir. Yazı ve turaların sayısının birbirine tam eşit olduğu dağılım, sonsuz atış sonrasında görülür. Ve yazı ve turaların sayıları tam eşit olmasa da birbirine çok yakın olması ancak bir kaç milyon kez atış yapıldıktan sonra söz konusu olabilir. Onlarla, ya da yüzlerle ifade edilen adetlerde, yazı ve turalardan birinin diğerinden çok fazla gelmesi, ikisinin %50 - %50 eşitlenmesi gerekliliğine dayalı bir beklentiyi haklı çıkarmaz. İkisinin birbirine bu kadar küçük adetlerde eşitlenmesini beklemek kumarbaz aldanması olarak adlandırılır. Kumarbaz aldanması, rulet, jackpot gibi yaygın kumar çeşitlerinde karşımıza çıkar.