Kısaca NDSU ile gösterilen Kuzey Dakota Eyalet Üniversitesi, Matematik bölümünün bir projesi bilimin ve düşüncenin evrensel dili matematiğin kimlerin katkısıyla oluştuğunu ve matematikçi dediğimiz kişilerin birbirleri ile hangi öğretmen-öğrenci ilişkileri olduğunu ortaya koyuyor. “Mathematics Geneology Project”, sembolik olarak 16. Yüzyılın dahi matematikçilerinden başlayarak, günümüze kadar gelecek şekilde, Matematik doktoralı kişileri, kendi yetiştirdikleri ve tezini verdikleri kişilere bağlayan bir temsili soyağacıdır. Buna göre matematikçilerin tez aldığı profesör bu projede ise, kendi adları bu kişiye bağlanmakta, sonrasında, ders verip yetiştirdikleri başka öğrencilere tez yazdırdığında da aynı konuma kendileri gelmektedir. Internette bu sayfayı açtığınızda büyük matematikçilerin adlarının yazılı olduğu bir ağaca rastlıyorsunuz.Kısa bir sorgulama ile, hangi ülkelerin hangi yıllarda bu listeye kaç matematikçi kazandırdıklarını görebiliyorsunuz. Tanıdığınız profesörlerin, üniversitelerin veya merak ettiğiniz ülkelerin durumlarını gözlemleyebilirsiniz. Ülkelerin bilimde gelişmişlik düzeyleriyle doğru orantılı şekilde, bu listeye isim soktukları görülüyor. Hatta tarih boyunca buraya, matematikçiler, hangi milletten girebilmişse, o milletin, sarsıntıya uğrasa da bir şekilde hayatta kaldığı söylenebilir. Bu da göstermektedir ki, matematik, insan bilgisinin evrensel geçerliliğinin temelidir. Matematik Soyağacı Projesi, belki de küresel bir toplum olma yolunda ilerleyen dünyada birbirlerini anlayan üst düzey matematikçiler ağını oluşturmakta, sessiz ve derinden. Ülkemizden Cahit Arf’ın dahil olduğu bu listeye keşke El Harezmi ya da Ömer Hayyam gibi matematikçilerimizi de sokabilseydik. NDSU’ya bu büyük matematikçileri bildirmekte fayda olabilir, bir ihtimal gözden kaçırmışlardır, ne dersiniz?
21.09.2018 geronimo