Oyun Teorisi hakkında bir yanlışı düzetmekle başlayalım. Bu terimi ilk defa popüler kültürde yani Oscar Ödüllü bir filmde duyanlar (burada popüler kültür kötü anlamda kullanılmamıştır, popüler kültür olmayan kültürden iyidir) Oyun Teorisini icad eden kişinin matematikçi John Nash yani "Akıl Oyunları" filminde Russel Crow'un canlandırdığı paranoid şizofren karakter olduğunu zannedebilirler. Bu doğru değildir. Oyun Teorisi terimi ilk defa, Matematikçi ve teorik fizikçi olmasının yanı sıra modern elektronik bilgisayarların da mimarisini ortaya koyan John von Neumann'in, 1944 yılında (Oskar Morgenstern ile birlikte) yazdığı "Theory of Games and Economic Behaviour" (Oyun Teorisi ve Ekonomik Davranış) kitabında kullanılmıştır. Von Neumann aslında matematikte kendi oluşturduğu (o zaman için) yeni branşa ait teori ve çalışmaları üniversiteden mezun olduğu 1928'den beri sürdürüyordu. Kendisinin 1944'te yaptığı çalışmaların Manhattan'da çok gizli yürütülen Atom Bombası yapımı projesi kapsamında olduğunu da belirtmeden geçmeyelim. Tek başına 20'den fazla yeni ve değişik çalışmadan sadece birinin bile insanlık tarihini hala ne kadar etkilediğini anlatmak için, örnek olarak şu anda bu yazıyı yazdığım bilgisayarın işlemci, hafıza ve program yapılandırmasına verilen ad olan mimariyi yani Von Neumann mimarisini geliştirdiğini sayabiliriz. Von Neumann, oyun teorisini neredeyse tek başına kurmasına rağmen Ekonomi alanında Nobel ödülü alamamış bir bilim adamıdır, zira o yıllarda Nobel Ekonomi ödülü verilmiyordu. Bu yüzden Oyun teorisi ile ilgili Nobel Ekonomi ödülünü, daha sonra Nash equilibirium denen, sıfır toplamlı oyunlarda tarafların stratejilerini değiştirmelerinin kazanma şanslarını değiştiremeyeceği denge noktasını matematiksel olarak modelini ortaya koyduğu çalışmasıyla John Nash almıştır. Ancak Nash ile von Neumann bilimsel üretkenlik ve yaratıcılık, kendi alanı dışında bilim ve matematik konularına olan etkileri açısından karşılaştırılamaz. Von Neumann'ın dehası, olsa olsa, bir çok branşta yaratıcı eserleri olan ve en önemli eseri aslında Matematik alanında olan (yerçekimi teorisini anlattığı kitabı aslında bir matematik kitabıdır) Isaac Newton ile karşılaştırılabilir. Bilgisayar Mimarisi ve Oyun Teorisinin geliştiricisi olan Macar asıllı matematikçi Von Neumann, 20. yüzyılın Newton'ı olarak adlandırılmayı haketmiş biçimde 53 yaşında kanserden ölmüştür. Yaşarken çevresi ile çok sık şakalaşan neşeli ve muzip bir kişilik olan Neumann, 1957'de ABD'de Washington DC'de bulunan Walter Reed Ordu Tıp merkezinde yoğun ilaç kullanımından kaynaklı olarak askeri sırları vermesin diye askeri kısıtlamalar altında vefat etmiştir. Bugün bu büyük matematikçi adına periyodik olarak düzenlenen bir çok ödül bulunmaktadır.
31.08.2018 geronimo