Uygurlar 745 - 840 yılları arasında Maveraünnehir ile Mançurya arasındaki geniş topraklarda hüküm sürmüş önemli bir Türk devletidir. II. Köktürk Devleti egemenliğinde bir boy iken Karluk ve Basmil boyları ile birleşip bu devlete son verdiler. Kutluk Bilge Kül Kağan önderliğinde Ötüken'de kendi devletlerini kurdular. Daha sonra devlet merkezi günümüzde Uygurlar'dan kalma önemli yazıtların bulunduğu Karabalasagun şehrine taşındı.
Uygurlar Bögü Kağan döneminde Manihaizm dinini kabul ettiler ve bu dinin etkisiyle hayat tarzlarında çok büyük bir değişim geçirdiler. Bunun nedeni Manihaizm dininde avlanmanın yasak olması ve kültürel konulara önem vermesidir. Avlanmanın yasak olması nedeniyle tarım ve ticaretle uğraşmaya başladılar, sonuç olarak yerleşik hayata geçen ilk Türk devleti oldular. Şehircilik ve mimari alanda ilerlediler, Türk tarihindeki ilk mimari örnekleri Uygurlar'da görülür.
Uygurlar kültürel olarak kendilerinden önceki Türk devletlerine göre oldukça geliştiler. Kendilerine ait 14 harften oluşan Uygur alfabesini oluşturup ve örgün öğrenim sistemini uyguladılar. Yazılı edebiyat, tiyatro, minyatür, fresk, tezhip, vitray gibi sanat dallarına önem verdiler. Türk devletleri içinde ilk kez kağıt, matbaa ve kütüphanecilik Uygurlarda görülmektedir.
Manihaizm etkisiyle savaşçı özelliklerini yitiren Uygurlar, Kırgız akınlarına karşı koyamamışlardır. Sonuç olarak Turfan Uygurları ve Kansu (Sarı) Uygurlar olarak ikiye ayrılmış, zamanla tarih sahnesinden silinmişlerdir.
Uygurlar Bögü Kağan döneminde Manihaizm dinini kabul ettiler ve bu dinin etkisiyle hayat tarzlarında çok büyük bir değişim geçirdiler. Bunun nedeni Manihaizm dininde avlanmanın yasak olması ve kültürel konulara önem vermesidir. Avlanmanın yasak olması nedeniyle tarım ve ticaretle uğraşmaya başladılar, sonuç olarak yerleşik hayata geçen ilk Türk devleti oldular. Şehircilik ve mimari alanda ilerlediler, Türk tarihindeki ilk mimari örnekleri Uygurlar'da görülür.
Uygurlar kültürel olarak kendilerinden önceki Türk devletlerine göre oldukça geliştiler. Kendilerine ait 14 harften oluşan Uygur alfabesini oluşturup ve örgün öğrenim sistemini uyguladılar. Yazılı edebiyat, tiyatro, minyatür, fresk, tezhip, vitray gibi sanat dallarına önem verdiler. Türk devletleri içinde ilk kez kağıt, matbaa ve kütüphanecilik Uygurlarda görülmektedir.
Manihaizm etkisiyle savaşçı özelliklerini yitiren Uygurlar, Kırgız akınlarına karşı koyamamışlardır. Sonuç olarak Turfan Uygurları ve Kansu (Sarı) Uygurlar olarak ikiye ayrılmış, zamanla tarih sahnesinden silinmişlerdir.
17.01.2018 huso